LANDSCHAPPEN FOTOGRAFEREN MET FILTERS

Benro filterhouder

Als je landschappen fotografeert, ga je merken dat het goed belichten van een foto best lastig is. Je voorgrond wordt te donker (onderbelicht) of je lucht te licht (overbelicht) waardoor er details verloren gaan. Een oplossing hiervoor is meerdere foto’s maken met verschillende belichtingen en deze samenvoegen tot één foto. Dit wordt ook wel (High Dynamic Range) HDR-fotografie genoemd. Wil je geen HDR foto maken dan zijn (grijsverloop) filters de perfecte oplossing. Het getinte glas geeft je controle over de belichting en belichtingstijd. Je camera kan met filters veel meer details weergeven en er kunnen bij een langere sluitertijd, effecten op je foto ontstaan die normaal gesproken zonder filters niet mogelijk zouden zijn. Bijvoorbeeld mooie dromerige watervallen of beweging in de lucht van voorbijdrijvende wolken.

Dromerige watervallen

Voorbijdrijvende wolken

ND filter

Soft grijsverloopfilter

Hard grijsverloopfilter

Reverse grijsverloopfilter

Center grijsverloopfilter

Polarisatiefilter

Zoals je hierboven kunt zien, zijn er verschillende soorten filters en deze zijn in diverse sterktes (optische dichtheid). Hoe meer licht (stops) een filter tegenhoudt hoe donkerder het glas is. Hieronder een overzicht van het aantal stops (licht) wat een filter tegenhoudt met de daarbij behorende effect op de sluitertijd. Er is uitgegaan van 1 seconde sluitertijd zonder filter. Zoals je kan zien verdubbeld de sluitertijd telkens naar mate het filter donkerder wordt.

Schema optische dichtheid

ND-filters blokken het licht over het gehele bereik van je foto, maar er zijn ook grijsverloopfilters. Grijsverloopfilters blokken een klein gedeelte van het licht op de foto. Bijvoorbeeld als je alleen de hooglichten in de lucht wilt blokken, maar je voorgrond niet. Dan plaats je het filter op de plek waar de lucht zichtbaar is op de foto. Doordat je nu met het filter de hooglichten in de lucht blokt, kan je de hele foto goed belichten en heb je geen last meer van over- of onderbelichting. De naam verklapt het eigenlijk al het filter verloopt van donker naar helder glas. Bijvoorbeeld van een 0.6 ND (2 stops getint glas) naar een 0.0 ND (0 stops volledig helder glas) optische dichtheid.

De overgang van het verloop (halverwege het filter) wordt aangeduid door middel van: soft, medium, hard, en very hard. De overgang van het verloop wordt vaak op de horizon (lijn) geplaatst in de foto. Afhankelijk wat voor landschap je fotografeert kies je het soort filter. Bij een duidelijk zichtbare horizon (bijvoorbeeld op het strand) kies je voor een hard of very hard filter. Is er geen duidelijk zichtbare horizon of heb je een onderwerp in de voorgrond staan wat boven de horizon uitsteekt, kies dan voor een soft of medium verloop filter. Ook kun je verloop filters plaatsen op andere duidelijke lijnen in je foto.

De grijsverloopfilter bestaat ook als reverse en center filter, die de nadruk leggen op het blokken van licht in het midden van de foto. Deze filters kun je bijvoorbeeld gebruiken als de zon vlak boven de horizon staat tijdens een zonsopkomst of -ondergang. Ook kun je meerdere filters combineren om het gewenste effect te krijgen op je foto. Bijvoorbeeld een ND filter en een grijsverloopfilter als je een lange sluitertijd wilt en ook de hooglichten in de lucht wilt blokken. Vaak wordt vergeten dat je een filter ook kunt draaien. Stel je hebt links op je foto te veel overbelichting, maar rechts juist niet, draai dan je grijsverloopfilter bijvoorbeeld 45 of 90 graden. Het doel van een filter is blokken van licht.

Naast deze filters is er ook nog de polarisatiefilter. Dit filter is onmisbaar als je veel bij water of in het bos fotografeert. Het filter haalt reflecties/spiegelingen weg en verhoogt je contrast. Ook werkt dit filter vaak goed als je door ramen heen wilt fotograferen (bijvoorbeeld in de dierentuin) of gebouwen met ramen fotografeert. Door de polarisatie filter te draaien, draai je reflecties/spiegelingen weg. Bij landschappen fotograferen werkt een polarisatiefilter het beste als de zon op 90 graden van je staat. Polarisatiefilters worden niet alleen gebruikt bij het fotograferen van landschappen ze zijn ook ideaal voor architectuur en straat fotografie. Polarisatiefilters zijn ook los verkrijgbaar.

Overzicht filters bij het fotograferen van landschappen.

(afbeeldingen van de filters hierboven)

ND filter:
Blokken van licht over het gehele bereik van je foto voor het langer maken van je sluitertijd.

Soft grijsverloopfilter:
Zacht afsnijden op bijvoorbeeld de horizon en het blokken van hooglichten in de lucht.

Hard grijsverloopfilter:
Hard afsnijden op bijvoorbeeld de horizon en blokken van hooglichten in de lucht.

Reverse grijsverloopfilter:
Nadruk op het blokken van licht in het midden van de foto met gelijkmatig donker verloop naar boven.

Center grijsverloopfilter:
Het blokken van licht in het midden van de foto.

Polarisatiefilter:
Versterken van contract/kleur en controle over spiegeling bij water (en bijvoorbeeld ramen).

Welke filters moet je nu kopen?

LEE, Benro of Kase?

Ik kan mij goed voorstellen dat je nu denkt wat moet ik kopen? En wat is het duur! Om met het laatste te beginnen, filters zijn niet goedkoop, maar een zeer goede investering als je van landschapsfotografie houdt en daar ligt dan gelijk ook de afweging. Vind je het leuk om af en toe een foto te maken van een mooi landschap? Dan is het misschien niet handig om een dure filterset te kopen. Begin dan eerst met bijvoorbeeld een los (opschroef) polarisatiefilter. Deze kun je ook voor andere vormen van fotografie gebruiken. Is landschap echt je ding, overweeg dan te gaan investeren in je passie.

Filters zijn verkrijgbaar van verschillende merken. Kijk vooral uit bij de goedkopere merken, deze geven vaak een kleurzweem op je foto die je niet goed kunt corrigeren in de nabewerking. Ik heb gewerkt met LEE, H&Y, Benro en werk nu met Kase. Dit zijn allemaal prima merken en er zijn er nog veel meer te verkrijgen. Elk merk heeft zijn voor en nadelen kijk goed waar je behoefte ligt in bijvoorbeeld gebruiksgemak en prijs kwaliteit verhouding. De filterhouder van Benro bijvoorbeeld is naar mijn idee een van de betere. LEE is In de u.k. een groot merk maar doorgaans lastig te krijgen in Nederland. Inmiddels ben ik helemaal over op de Revolution filters van Kase. Waarom? Ga op Mijn fotografie uitrusting pagina naar nieuwe inzichten om hier meer over te lezen of bekijk de video op YouTube. Hieronder verdere uitleg over het Benro filtersysteem.

Basisset Benro

Hieronder heb ik een basisset samengesteld van Benro. De set bestaat uit de meest gebruikte filters.

Basisset:

1x Benro FH100M3 Mark III Filterhouder Kit | CameraNU <-> Kamera Express

1x Benro FR1015 Filter Frame 100x150x2mm | CameraNU <-> Kamera Express

1x 6 stops: Benro Master ND64 1.8 100x100mm | CameraNU <-> Kamera Express

1x 2 stops: Benro Master ND4 0.6 Grad Soft Edge 100x150mm | CameraNU <-> Kamera Express

1x 2 stops: Benro Master ND4 0.6 Grad Hard Edge 100x150mm | CameraNU <-> Kamera Express

1x Benro Master Filter Magnetic CPL-HD ULCA WMC/Slim 95mm | CameraNU <-> Kamera Express

Om te beginnen bestaat de basisset uit de filterhouder kit. De filterhouder plaats je op je lens door middel van een adapterring. Bij de filterhouder kit zitten standaard twee adapterringen voor lenzen met schroefdraad 77 mm en 82 mm. Heb je een andere maat (schroefdraad maat staat op je lens) nodig? Bestel die er dan bij.

Om je filters te gebruiken met de filterhouder heb je frames nodig die om je filters gaan. De filter met frame schuif je vervolgens in je filterhouder. Bij de Filterhouder kit zitten standaard al 2 frames. 1 x de 100x100mm en 1 x de 100x150mm. In de bovenstaande basisset zit een extra 100x150mm frame zodat je alle filters van de basisset kunt framen.

De 6 stops (Little stopper) filter is voor het fotograferen met lange sluitertijden. Dit filter is doorgaans voldoende om je sluitertijden lang genoeg op te rekken tijdens een zonsondergang of opkomst. Ga je overdag fotograferen bij bijvoorbeeld een waterval dan heb je een zwaarder filter nodig, bestel dan deze: 10 stops: Benro Master ND1000 3.0 100x100mm | CameraNU <-> Kamera Express

De 0.6 Grad Soft Edge filter is mijn meest gebruikte filter. Meestal begin ik met een 0.9 Grad Soft Edge filter en naar mate het licht afneemt (tijdens een zonsondergang) ga ik over op de 0.6 Grad Soft Edge. De 0.9 Grad Soft Edge filter zit niet in de basisset maar is hier te bestellen: 3 stops: Benro Master ND8 0.9 Grad Soft Edge 100x150mm | CameraNU <-> Kamera Express

De 0.6 Grad Hard Edge filter is ideaal voor het afsnijden van rechte lijnen in je compositie of bijvoorbeeld een rechte horizon zoals op het strand. Deze is ook te krijgen als 3 stops en is hier te bestellen: 3 stops: Benro Master ND8 0.9 Grad Hard Edge 100x150mm | CameraNU <-> Kamera Express

Een polarisatiefilter (CPL-HD) is onmisbaar als je veel bij water fotografeert. Een polarisatiefilter haalt schitteringen weg en verhoogt je contrast.

Handig om nog mee te bestellen is deze filtertas. Met deze basisset kun je aan de slag, ik maakte doorgaans de meeste foto’s met deze filters.

Bekijk ook mijn video over het Benro filterhouder systeem. Hieronder een overzicht van het Benro filterhouder systeem, filters en accessoires.

Overzicht

Benro FH100M3 Mark III Filterhouder Kit

Om filters te gebruiken heb je een houder nodig die je op je lens plaats door middel van een adapterring. Er zijn verschillende fabrikanten die dit soort systemen en filters aanbieden. In het verleden werkte ik met LEE. De LEE 100 Filterhouder is een mooi, simpel en compact systeem. Je schuift gemakkelijk je LEE-filters in deze houder. Een goed en zelfs beter alternatief voor LEE is het filterhoudersysteem van Benro (de FH100M3) Het grote voordeel is dat deze houder ook te gebruiken is met de LEE-filters door middel van de meegeleverde (100x100mm en 150x100mm) frames (dit wel met uitzondering van de LEE-polarisatie filter). De houder van Benro heeft nauwelijks last van lichtlekkage, iets wat bij LEE nog wel eens te wensen over laat. Bij het Benro systeem zitten standaard twee adapterringen voor (meest voorkomende) lenzen met een schroefdraad van 77mm en 82mm. Handig om mee te bestellen zijn deze extra frames of filtertas. Bekijk ook mijn video over dit systeem. Inmiddels is ook de nieuwe filterhouder van Benro uit de FH100M4 (let op deze nieuwe houder werkt met andere frames) Hieronder een overzicht van de Benro filters.

ND filter

Een onmisbaar filter in je tas die ik zelf veel gebruik is de 6 stops ND filter (Little Stopper). Het filter houdt 6 stops licht tegen over de gehele foto en is er om te werken met extreem lange sluitertijden of om een langere sluitertijd te krijgen als je overdag fotografeert. De 10 stops ND filter (Big Stopper) is hetzelfde als de 6 stops (Little Stopper) maar deze houdt zelfs 10 stops licht tegen. Wil je nog een stap verder gaan, kies dan de 15 stops ND filter (Super Stopper). Bekijk ook mijn video over fotograferen met een 10 stops ND filter (Big Stopper).

6 stops: Benro Master ND64 1.8 100x100mm | CameraNU <-> Kamera Express

10 stops: Benro Master ND1000 3.0 100x100mm | CameraNU <-> Kamera Express

15 stops: Benro Master ND32000 4.5 100x100mm | CameraNU <-> Kamera Express

Vergeet niet deze frame mee te bestellen voor gebruik met de FH100M3

Benro FR1010 Filter Frame 100x100x2mm | CameraNU <-> Kamera Express

Soft grijsverloopfilters

Deze filters dienen ervoor om hooglichten tegen te houden om zo meer details (in de lucht) te krijgen. De filters hebben een zacht (soft) verloop en worden gebruikt als er bijvoorbeeld iets op de voorgrond staat wat boven de horizon uitkomt. Door het zachte verloop krijg je dan geen kleurverloop in je foto. De filters zijn langwerpig (150 mm) zodat je het filter naar wens in je houder heen en weer kan schuiven. De 0.6 Soft Grad is mijn favoriet en gebruik ik bijna altijd. De 1.2 Soft Grad filter is een stuk donkerder en ik gebruik deze daarom (meestal) alleen als ik overdag fotografeer. Voor een zonsondergang of opkomst zou ik als eerste aanschaf de 0.6 Soft Grad en eventueel de iets donkere 0.9 Soft Grad aanraden.

2 stops: Benro Master ND4 0.6 Grad Soft Edge 100x150mm | CameraNU <-> Kamera Express

3 stops: Benro Master ND8 0.9 Grad Soft Edge 100x150mm | CameraNU <-> Kamera Express

4 stops: Benro Master ND16 1.2 Grad Soft Edge 100x150mm | CameraNU <-> Kamera Express

Vergeet niet deze frame mee te bestellen voor gebruik met de FH100M3

Benro FR1015 Filter Frame 100x150x2mm | CameraNU <-> Kamera Express

Hard grijsverloopfilters

De 0.6 ND hard grad gebruik ik als er niets boven de horizon uitsteekt van iets wat op de voorgrond staat. Perfect voor bijvoorbeeld het strand, waar je de horizon hard kunt afsnijden. Ook zijn hard grad filters goed te gebruiken bij andere rechte lijnen. Een boom die boven de horizon uitsteekt  is vaak goed af te snijden bij de wortels aan de onderkant. Zolang er maar een duidelijke rechte lijn in je compositie zit kun je een hard grad gebruiken. De 0.9 ND hard grad gebruik ik als de 0.6 niet donker genoeg is. Dit is vaak als de zon nog niet helemaal onder is. De 1.2 is geschikt als je met name overdag fotografeert.

2 stops: Benro Master ND4 0.6 Grad Hard Edge 100x150mm | CameraNU <-> Kamera Express

3 stops: Benro Master ND8 0.9 Grad Hard Edge 100x150mm | CameraNU <-> Kamera Express

4 stops: Benro Master ND16 1.2 Grad Hard Edge 100x150mm | CameraNU <-> Kamera Express

Vergeet niet deze frame mee te bestellen voor gebruik met de FH100M3

Benro FR1015 Filter Frame 100x150x2mm | CameraNU <-> Kamera Express

Reverse en Center grijsverloopfilters

Deze filters leggen de nadruk op het midden van de foto. Als bijvoorbeeld de zon vlak boven de horizon staat. Kun je het licht in het midden van je foto blokken met deze filters. Het reverse grijsverloopfilter loopt precies in tegenovergestelde richting t.o.v. ander grijsverloopfilters. Dus van licht naar donker. Het midden van dit filter is het donkerst. Een center grijsverloop filter heeft alleen in het midden van het filter een donker gedeelte. De boven en onder kant zijn volledig helder. Doorgaans gebruik deze filters bijna niet. Ik zou deze filters in eerste instantie niet aanschaffen, mits je zeker weet dat je ze veel gaat gebruiken.

2 stops: Benro Master GND4 0.6 Reverse-edged 100x150mm | CameraNU <-> Kamera Express

3 stops: Benro Master GND8 0.9 Reverse-edged 100x150mm | CameraNU <-> Kamera Express

2 stops: Benro Master GND4 0.6 Center-edged 100x150mm | CameraNU <-> Kamera Express

3 stops: Benro Master GND8 0.9 Center-edged 100x150mm | CameraNU <-> Kamera Express

Vergeet niet deze frame mee te bestellen voor gebruik met de FH100M3

Benro FR1015 Filter Frame 100x150x2mm | CameraNU <-> Kamera Express

Benro Master Filter Magnetic CPL-HD ULCA WMC/Slim 95mm

Dit filter is onmisbaar als je veel bij water fotografeert. Het werkt net als elke andere polarisatiefilter, het haalt schitteringen weg en verhoogt je contrast. Ik gebruik dit filter ook veel als ik in het bos fotografeer. Polarisatiefilters werken het beste als de zon op 90 graden van je staat. Dit magnetische filter is speciaal voor de Benro FH100M3 houder gemaakt.

Benro FB100M2 filtertas voor 100mm filters en houder

Ik werd altijd gek van al die losse filter tasjes. In deze filtertas Kun je 8 filters kwijt en het houder. Erg handig, zo heb je mooi alles bij elkaar.

Ga naar Mijn fotografie uitrusting om de rest van mijn fotografie gear te zien.

Marcel Kerdijk